موسيقي درماني در بوشهر قديم

استفاده از موسيقي در شفاي بيماران ريشه اي بسيار قديمي و تاريخي بسيار كهن دارد . درآئين هاي قبايل و تمدن هاي نخستين مراسم آواگري و حركت هاي موزون وجود داشته است.(3،4)در مناطق جنوب كشور و سواحل خليج فارس نيز مراسمي بمنظور دور ساختن پري, جن و يا ارواح شرور (كه در كل باد ناميده مي شوند) از افراد مبتلا برگزار مي شود.(2) . هدف اين پست صرفا معرفي برخي از باورهاي عامه مردم در زمينه درمان و پزشكي است و تاييدي بر رد يا قبول اين عقايد نمي باشد. بر طبق تقسيم بندي مركز ملي طب جايگزين و تكميلي (NCCAM يا ( CAMموسيقي درماني بعنوان يكي از انواع طب جايگزين و تكميلي و زير مجموعه روش هاي كنترل ذهن-بدن قرار گرفته است(1).مطابق پژوهش زنده ياد دكتر غلامحسين ساعدي نويسنده معروف معاصر و روانپزشك :" بادها قواي مرموز و اثيري و جادويي را مي گويند كه همه جا هستند و بر نوع بشر مسلطند .بادها خارج از شمايل مادي بوده و ليكن در بعضي جاها بشكل حيوان يا هيولا (صاحب شكل مادي ) تصور ميشود. هيچكس را قدرت مقابله با ايشان نيست و آدميزاد در مقابلشان راهي جز قرباني دادن و تسليم شدن ندارد. برحسب نوع بيماري , سازها و دهل ها ي مخصوص را بكار مي برند.برنامه هاي موسيقايي با رقص و حركت هايي توام است. تعداد و نوع دهل ها و سازهاي لازم براي زير كردن هر زاري فرق مي كند.علايم و تابلوهاي تك تك زار ها با همديگر فرق دارد و هركدام و هركدام نيز نام مخصوص به خود دارند. در جنوب ايران بيشتر بادشيخ است, سپس باد ليوا و زنگباري.(2و6و7) .دهل ليوا و دو ساز جفتي كه تحت عنوان بچه هاي ليوا ناميده مي شوند از مهمترين سازهاي مورد استفاده در استان بوشهر و در مراسم ليوا مي باشند. (5)

براي خواندن اصل مقاله به فصلنامه كادوسه نشريه انجمن پزشكان عمومي فارس -تابستان 86 مراجعه نماييد
منابع:
1. B.J.Sadock;V.A.Sadock,Kaplan & Sadocks synopsis of psychiatry behavioral sciences/clinical psychiatry .Ninth edition . Lippincott Williams & wilkinsons publishers ; 2003
2. اهل هوا ; ساعدي غلامحسين; انتشارات اميركبير , تهران , 1353
3. كاربردهاي موسيقي درماني, دكتر زاده محمدي علي, انتشارات اسرار دانش, 1381
4. مقدمه اي بر موسيقي درماني, ژاكلين اشميت پيترز, دكتر زاده محمدي علي, انتشارات اسرار دانش, 1380
5. ساز شناسي موسيقي بوشهر, محسن شريفيان, موزه مردم شناسي بوشهر, اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري استان بوشهر, 1384
6. آوازهاي زار, غلامعلي مارگيري , دف و آواز , موسيقي نواحي ايران ,انتشارمؤسسه فرهنگي هنري ماهور, 1382
7. موسيقي نوبان و زار, بابادرويش و ماما حنيفه و گروه(جزيره قشم), فوزيه مجد, موسيقي نواحي ايران, مؤسسه فرهنگي هنري ماهور, 1385